ศูนย์เรียนรู้ต่อเนื่องอย่างยั่งยืน : Relearning Space @ Library

 

 

 

บทนำ

        สิ่งหนึ่งที่เป็นประเด็นความท้าทายของภาครัฐและรธุรกิจคือ การพัฒนาคุณภาพชีวิต โดยเฉพาะอย่างยิ่ง การยกระดับทักษะ ให้ทันต่อการเปลี่ยนแปลงของเศรษฐกิจ  อย่างไรก็ตามต้องค้นหาทักษะแบบไหนด้านไหน ที่จะรองรับเศรษฐกิจที่เปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็ว  ให้ทันต่อความก้าวหน้าอย่างต่อเนื่องและรวดเร็วของเทคโนโลยีในรูปแบบต่าง ๆ

 

        องค์กรหลายแห่งกำลังได้รับผลกระทบจากเทคโนโลยีดิจิทัล การรับมือกับการเปลี่ยนแปลงของแรงงาน การพัฒนาความรู้และทักษะใหม่ๆ  การเสริมทักษะให้ทันสมัย และเรียนรู้ทักษะใหม่  จึงเป็นสิ่งที่มีความจำเป็นต่อการปฏิบัติงาน เพื่อช่วยในการทำงานและเสริมสร้างอาชีพ  การเรียนรู้อย่างต่อเนื่องจึงมีความ สำคัญ  ดังนั้นการเตรียมความพร้อมให้สามารถปรับตัวเข้ากับการเปลี่ยนแปลงของโลก  การเสริมทักษะอาชีพและนวัตกรรมดิจิทัลผ่านห้องสมุดประชาชน  จึงเป็นเป้าหมายหลัก โดยการพัฒนายกระดับความรู้และเสริมทักษะอาชีพที่สนใจ  การเรียนรู้เพื่อขยายโอกาสด้าน reskill และยกระดับทักษะ (upskill)  จึงเป็นคำตอบของศูนย์เรียนรู้ต่อเนื่องอย่างยั่งยืน โดยการจัดห้องเรียนอาชีพ แบบเรียนอาชีพ  เพื่อตอบสนองความต้องการของชุมชนและความเปลี่ยนแปลงอย่างรวดเร็วของนวัตกรรม ให้สามารถมีอาชีพที่สอง สำหรับพัฒนาคุณภาพชีวิตและสร้างรายได้ให้แก่ตนเอง ชุมชน และสังคมอันจะก่อให้เกิดความยั่งยืนต่อไป

 

        สมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทย จึงได้นำเสนอโครงการศูนย์เรียนรู้ต่อเนื่องอย่างยั่งยืน (Re-Learning Space @ Library) ต่อมูลนิธิตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย  โดยสมาคมห้องสมุดแห่งประเทศไทยฯ เป็นผู้ สนับสนุนให้ชุมชนและท้องถิ่นใช้ประโยชน์จากห้องสมุดประชาชนสร้างพื้นที่ในการเรียนรู้ใหม่ (Re-Learn) เพื่อ Re-Skill รองรับการเปลี่ยนแปลงและการก้าวเข้าสู่สังคมและเศรษฐกิจยุคดิจิทัล

 

        ปัจจุบันห้องสมุดประชาชนทั่วประเทศ กว่า 627 แห่ง ประสบปัญหาการถูก Disrupt อาทิ จำนวนผู้เข้าใช้บริการน้อยลง รูปแบบการให้บริการเป็นแบบตั้งรับมากเกินไป ประชาชนในชุมชนที่เป็นกลุ่มเป้าหมายหลักของห้องสมุด มีความหลากหลาย และเผชิญกับปัญหาการถูก Disruption ในแต่ละช่วงวัยที่แตกต่างกัน  และจากการลงพื้นที่ในต่างจังหวัด พบว่า กลุ่มผู้มีรายได้น้อยกำลังเผชิญกับความเสี่ยงเรื่องราคาสินค้าเกษตรที่ราคาตกต่ำ หรือ ตกงาน จึงมีความต้องการพัฒนาความรู้เพื่อสร้างอาชีพที่สองเป็นหลัก

 

        สมาคมห้องสมุดฯ ได้พิจารณานำเสนอโครงการฯ ต่อมูลนิธิตลาดหลักทรัพย์แห่งประเทศไทย  เพื่อพิจารณาและเห็นว่าเป็นโครงการที่สำคัญสอดคล้องกับกรอบการดำเนินงานของมูลนิธิมูลนิธิฯ ในการสร้าง Impact และมีความเป็นไปได้สูงว่าจะพัฒนาเป็น Flagship ต่อไปในอนาคตได้  

 

วัตถุประสงค์

  1. เพื่อพัฒนาคุณภาพชีวิตของเยาวชน นักศึกษา ผู้ทำงานและผู้เกษียณอายุการทำงาน ในการเรียนรู้อย่าง ต่อเนื่องและยั่งยืน
  2. เพื่อส่งเสริมบทบาทใหม่ของห้องสมุดประชาชนในการพัฒนาทักษะและนวัตกรรมการเรียนรู้อย่างมีคุณภาพ รองรับการเปลี่ยนแปลงและการก้าวเข้าสู่สังคมและเศรษฐกิจยุคดิจิทัล
  3. เพื่อกระตุ้นการเรียนรู้แบบพลิกโฉมในทุกพื้นที่ของชุมชน ในลักษณะ Unlimited Space โดย Re Learning Space @ Library จะเป็นพื้นที่เชิงสัญลักษณ์ ในฐานะศูนย์กลางเรียนรู้ที่เป็นจุดเริ่มต้น ในการช่วยกระจายความรู้สู่ประชาชนในชุมชนในการเข้าถึงและเรียนรู้ได้ทุกที่ ทุกเวลา อย่างต่อเนื่องและยั่งยืน  

ผู้ได้รับผลประโยชน์จากโครงการ

  1. เยาวชน
  2. นักศึกษา
  3. ประชาชนทั่วไป
  4. ผู้เกษียณ/ผู้สูงวัย

 

เครือข่ายความร่วมมือ  

  1. กศน.
  2. มหาวิทยาลัยราชภัฏ
  3. องค์การบริหารส่วนจังหวัด/อำเภอ/ตำบล
  4. โรงเรียนผู้สูงอายุ/ชมรมผู้สูงอายุ
  5. วิทยากร/บรรณจิตอาสา

หน่วยงานพันธมิตรของโครงการ

  1. เครือข่าย กศน. ประกอบด้วย ห้องสมุดประชาชน “เฉลิมราชกุมารี” ห้องสมุดประชาชนจังหวัด/อำเภอ กศน.ตำบล/หมู่บ้าน  ศูนย์ฝึกอาชีพราษฎร์บริเวณชายแดน บ้านหนังสือชุมชน
  2. เครือข่ายการศึกษา ประกอบด้วย โรงเรียนเทศบาลท่าอิฐ โรงเรียนผู้สูงอายพ มหาวิทยาลัยราชภัฏ กองสวัสดิการ สำนักงานเทศบาลเมือง องค์กรบริหารส่วนตำบล/เทศบาล  ชมรมกำนันผู้ใหญ่บ้าน กลุ่มสตรีประจำตำบล วัด
  3. เครือข่ายอาชีพ ประกอบด้วย กลุ่ม OTOP สำนักงานเกษตรอำเภอ  สำนักงานพัฒนาชุมชน 

 

มุมความรู้  ณ ศูนย์การเรียนรู้ฯ ประกอบด้วย

  1. เส้นทางการพัฒนาตนเอง
    • การพัฒนาตน
    • ทักษะเพิ่มประสิทธิภาพ
    • ชีวประวัติ / บุคคลต้นแบบ
    • ประวัติบุคคลสำคัญ
  2. เส้นทางนวัตกรรมและเทคโนโลยี

    2.1  สังคมออนไลน์ การเรียนรู้ Facebook Instagram LINE YouTube etc.

    2.2  นวัตกรรมการเรียนรู้  นวัตกรรมและสื่อการเรียนรู้ในรูปแบบใหม่ ๆ

    2.3  เทคโนโลยีสารสนเทศใกล้ตัว  เทคโนโลยีสารสนเทศที่จำเป็นในยุค 4.0

  1. เส้นทางอาชีพ

    3.1  หมวดอาหาร  วิธีทำอาหาร  การถนอมอาหาร  บรรจุภัณฑ์

    3.2  หมวดสุขภาพ & ความงาม  เสริมสวย  ตัดผม  แต่งหน้า นวดแผนไทย

    3.3  หมวดการเกษตร  การปลูกผัก ไฮโดโปนิกส์  ฯลฯ

    3.4  หมวดโหราศาสตร์  การพยากรณ์อนาคตด้วยเครืองมือต่างๆ เช่น ไพ่ยิปซี กราฟชีวิต  ฯลฯ  

    3.5  หมวดศิลป ดนตรี  วาดภาพ  การแสดง

  1. เส้นทางบรรณอาสา  

    4.1  ยอดนักอ่าน สร้างนักอ่าน   สร้างการตระหนักรู้หนังสือและการอ่าน

    4.2  บรรณอาสา ความรู้บรรณารักษ์ศาสตร์พื้นฐาน  ให้คำปรึกษาและแนะนำการเข้าถึงองค์ความรู้

  1. เส้นทางธุรกิจขนาดย่อม

    5.1 Start Up   การเริ่มต้นธุรกิจ 

    5.2  การเงิน   การวางแผนการเงินส่วนบุคคล  ครอบครัว  

    5.3  การออม  วิธีการออม  การวางแผนการออมส่วนบุคคล 

    5.4  การลงทุน  ช่องทางการลงทุนแบบต่าง ๆ

  1. เส้นทางสุขภาพและความงาม

    6.1 ศิลป ความงาม

    6.2 การดูแลสุขภาพ การกิน การออกกำลังกาย โยคะ ฯลฯ

  1. เส้นทางวรรณกรรม

    7.1 วรรณศิลป์ วรรณกรรม

    7.2 นวนิยาย เรื่องสั้น

 

รูปแบบการดำเนินงานพื้นที่ศูนย์เรียนรู้ฯ

  1. การจัดมุม “ศูนย์เรียนรู้ต่อเนื่องอย่างยั่งยืน”
  2. การพัฒนามุมความรู้ ซึ่งประกอบด้วย หนังสือและสื่อความรู้ที่เกี่ยวข้อง  ได้แก่  

เส้นทางนวัตกรรมและเทคโนโลยี   ประกอบด้วย

เส้นทางอาชีพ ประกอบด้วย

เส้นทางบรรณารักษ์มืออาชีพ  ประกอบด้วย

เส้นทางสุขภาพและความงาม  ประกอบด้วย

เส้นทางวรรณกรรม  ประกอบด้วย

เส้นทางการพัฒนาตนเอง  ประกอบด้วย

  1. ประสานงานการออกแบบและจัดทำห้องฝึกปฏิบัติ ศูนย์เรียนรู้ฯ
    • Workshop & Gallery @ Uttaradit
    • Library Coffee @ Surat Thani
  2. การฝึกอบรมหลักสูตรฯ ณ ศูนย์การเรียนรู้

 

 

แผนการบริหารความเสี่ยงของโครงการในระยะยาว

  1. ขาดการสนับสนุนงบประมาณอย่างต่อเนื่อง
  2. ขาดบุคลากรดำเนินงาน ประสานงาน และติดตามโครงการฯ เชิงรุก